2 Haziran günü, Özdilek firmasının davetlisi olarak Umre ziyaretine gitmiştik. Döndükten sonra, başka bir gezi programıyla yine karşılaştım. İstanbul Piknik Çeyiz’in davetlisi olarak Belarus gezisine gider miyiz, diye bir çağrı aldım. Bu geziye davet edilmemin sebebi, geçen yılı biz Kıbrıs Kaya Artemis Oteli’ne götüren, Days in Colors ürünlerinin İzmir-Şirinyer satıcısı olmamızdı.

Başşehri Minsk olan bu ülkeyi tanımak üzere internetten şöyle bir bakalım dedi. Baktım güzel bir yer. Kaçırılır mı? Çocuklara bana takılıyorlar: “Baba, Evliya Çelebi oldun” diye.

THY’nin İzmir-İstanbul-Minsk bağlantılı biletleri, birkaç gün içinde başladı. Uçak korkusunu yendim artık. Havada uçmak ne güzel oluyor. Ben bu yolculuklarda, önce THY’yi tercih ederim. Çünkü bavulumu İzmir’de teslim ediyorum, gideceğim yerde alıyorum. Emerates, Lutfansa, Malezya havayollarıyla da dış seyahatler yaptım. Yurtiçinde, Onur, Atlasjet, İz Air, Sun-Express havayollarıyla da birçok seyahatler yaptım.

Çocukluğumdaki hayallerim gerçek oldu. Bir zamanlar Kilis’ten Gaziantep’e gidebilmenin zorluğunu yaşardım. Gökyüzünde uçarken bunları düşündüğüm zamanlar çok olmuştur. Çantamda her yolculukta bulundurduğum defterime bunları yazarken, daha bir hoş oluyorum. Yükseklerde sanki Tanrı’ya daha yakın bir güç beliriyor içinizde. Bazen dualar okuyarak, sanki kendimi sağlama alıyorum. Bulutların üstünde bir mavera ötesindeymişsiniz gibi düşlerinizin esiri oluyorsunuz. Arada-sırada uçağın penceresinden aşağılara bakıyorum. Geçtiğimiz ülkelerin doğa güzellikleri usumdan kaybolmuyor. Oldum olası doğa tutkunuyum. Yeşillik benim ruhumda var. Kanatlarım olsa da, kuş örneği bu yeşilliklerin içine süzülesim geliyor.

Bu dalgınlığım bir ‘gong’ sesiyle uyandırıyor beni, “İniş için alçalmaya başlıyoruz” anons sesiyle kendime geliyorum. Minsk şehrine gelmişiz. Yarabbi ne güzel bir doğa güzelliği! En sevdiğim dünya şehirleri, Budapeşte ve Prag’dan sonra, üçüncü bir şehir eklendi hafızama. Bu yolculuklarda beklentilerim, özlemlerim oluyor. Bunları sizlerle paylaşmak istiyorum.

Minsk Havaalanına indik. Uçak doluydu. İzmir’den verdiğim valizimi, burada almak ne güzel. İstanbul’da İzmir uçağından indim, yine THY’nin Minsk bağlantılı uçağına elim-kolum boş bindim. İçimdeki korku ve ürkekliğe karşın, bavulumu bu şehirde aldım. THY’nin bu hizmetini kutluyorum.

Pasaport yoklamasından sonra, araçlara doluşarak Minsk’in en güzel ve en eski otellerinden 22 katlı Belarus Hotel’e ulaşıyoruz. Odalarımızda iki ayrı yatak olmasına karşın, her odayı bir kişiye veriyorlar. Bu uygulamayı geçmiş yıllarda Ukrayna’da Yalta Oteli’nde de yaşamıştık.

Belarus, Rusya Federasyonu’ndan 1991 yılında ayrılıyor. Kendi bağımsızlığını kuruyor. Türkiye ilk defa bu ülkeyi tanıdığı için, Apo’yu bu ülke koymuyor. Ulaştığım kaynaklara göre diğer Rusya ülkelerine benzemiyor. Gelişmiş, liberal sisteme geçiş aşamasında. Yaşantıları bunu gösteriyor. Belki de ilerde Avrupa Birliği’ne girebilir, deniliyor. Ülke altyapı insanlarının kültürlü okumaya önem verdiğini, yaptıkları görkemli kütüphane binasından anlıyoruz. 19 üniversiteye sahipmiş, okuma oranı yüzde doksan dokuz. İnsanları gün geçtikçe zenginleşme aşamasında.

Yollarda giderken, gezerken çevreye bakıyorum. Ağaç cenneti. Boş yer yok, her yer bakımlı, çimenlerle dolu. Şehrin ortasından akan Sviçloç Nehri’nin suları. Doğal gölleri ve kanalları dolduruyor. Bu suların kenarları çimlerle kaplı. Aileler, gün boyu burularda boş zamanlarını değerlendiriyorlar. Kanallarda, göllerde kayıklarla gezen insanlar görüyorum. Bol bol fotoğraf çektiriyorum.

Şehrin içinde yollar, gidiş-gelişli. Otoban gibi sanki. Yer altı metrosu, yer üstü taşıma vasıtaları temiz. Karşıdan karşıya üstten geçemezsiniz. Şehrin içinde her köşe başında ve otobanlarda alt geçit yapmışlar. Trafik akışı İspanya’nın Barcelona şehri gibi. Birbirlerine yakın alt geçitler, dört taraftan çıkışlı. Bir arkadaş, alt geçit olduğu halde üstten karşıya geçmek isteyince, polis onu yakalıyor, kırk beş dakika karakolda sorgulaması sürüyor. Böyle insanlara deli, manyak gözüyle bakılıyormuş. İnsana çok değer verdikleri belli.

 

Sağlık sorunu bizdeki gibi. Bölgesel hastaneler yirmi dört saat hizmet veriyor. Şimdi bizde de düzeliyor düşüncesindeyim. Çünkü buraya gelmeden İzmir’e yakın bir köyde akşam üzeri gözleme yerken, eşimin kolunu bir böcek ısırmıştı. Akşam baktım şişmiş, genişliyor. Kendi istememesine karşın, evimize en yakın Buca SSK (Seyfi Demirsoy) Hastanesine acile götürdüm. Doktorlar gece yarısı olmasına karşın koşuşturdular. Tetkikler yapıldı. İğne vuruldu. Reçetemiz yazılarak uğurlandık. Hoşuma gitti. Bu hizmetlerine daha da yaygın hale getirileceğinden kuşkum yoktur.

Bu ülkede 10 milyon insan yaşıyor. Minsk şehrinde iki milyon insan var. Harita konumu Polonya’nın doğusunda. Doğal kaynakları, ormanlar, kömür, az miktarda petrol ve doğalgaz. Para birimi Ruble. Bir dolar karşılığı 2.153 Ruble. Bizim bir YTL. karşı 2.000 Ruble. Biz sıfırları atınca rahatladık. Bunların parası bol sıfırlı. Ülkeyi turizme yönlendiriyorlar.

Minsk şehrine on altı yıl önce yerleşen Karadenizli Mehmet Güleç Bey’le burada otelde tanıştık. Tekstil, çiçek ticareti yapıyor. Gerekirse bizim gibi Türkiye’den gelen turistlere rehberlik hizmeti sunuyor. Babaannesi Rus olduğundan Rusçayı çocukluğunda öğrenmiş. Türkiye’ye buradan isteğe göre; ucuz olarak makine tezgâhı, cam, kereste gibi ticari eşyalar yollayabiliyorlar. Hatta Gaziantep’te bir firmaya makine tezgâhları yolladığını söylüyor. Telefonumu yaz diyor. (Mehmet Güleç: +375 291 28 27 30)

Bu ülke, kendi insanlarının mutluluğu üzerine kurulmuş. Kültürünü, uygarlığını korumaya devam ediyor. Çok güvenli. Gecenin yarısı sokaklarda yalnız başına dolaşabiliyorsunuz. Hiçbir gasp, hırsızlık, soygun olaylarına rastlanmazmış. Ülkede resmi polisten fazla, sivil polis olduğunu buruda yaşayan her insan bilirmiş. 15 günlük turist vizesiyle gidilebiliyor. Benim yeşil pasaportum olduğu için, vizeye gerek görülmedi. Yabancı dil bilenler, daha rahat dolaşabiliyor. Biz çat-pat İngilizceyle, bazen de kuş diliyle anlaşmaya çalıştık. Rehberimizin peşinden ayrılmadık. THY, her perşembe ve pazartesi bu ülkeye uçuyor. Balevi Hava Yolları uçağı salı-cuma günleri.

Burada gece hayatı ilginç. Tüm disko, kumarhaneler, lokantalar, gece kulüpleri dolu oluyormuş. Demek yarın korkusu yok. Günlük yaşantıya önem veriyorlar. Bizi geldiğimiz ilk gece sağ olsun Piknik Çeyiz yetkilileri, Juravinka Restaurant’ta ağırladı. Buranın da işletmecisinin bir Türk olduğunu rehberimiz söyledi. Ama kim olduğunu bilmiyor. Sahnede piyanoda genç bir sanatçı; şarkı söyleyen bir bayan. İngilizce, Rusça söylüyorlar. Sanırım bütün ülkelerin müziklerinden, şarkılarından alıntılar yapıyorlar. Çünkü bir şarkının sonunu “Selamünaleyküm” diye bitirdiler. Kendilerini alkışladık. Yemek aralarında çalınan disko müziğine herkes uyarak bütün bayanlar sahneye fırlıyorlar. Yerlerinde duramıyorlar. Sahnede belki elli bayan, ancak iki genç erkek var. Bizimkiler durur mu? Grubumuzda 24 arkadaşla buraya geldik. Bendene başka çoğu arkadaş sahnede. Genç bayanlarla arkadaşlıklar kuruluyor.

Yemekten sonra Rus kızlarının şovları başlıyor. Başlarında tüyler, sanki periler gibi sahnede gösterilerini sergiliyorlar. Değişik değişik yöresel ve dünya ülkelerinden alınmış şov gösteriler, bizlerin beğenisine sunuluyor. Çin, Japon, Uzakdoğu dans modellerini burada görüyoruz. Gece yarısı gösteriler bitince ben otelime dönüyorum. Diğer arkadaşlar ancak sabaha yakın dönüyorlar.

Ben sabahleyin kahvaltıya iniyorum. Sporumu ve yürüyüşümü yapıyorum. Bizimkiler hâlâ uykuda. Yürüyüş yaparken Sviçloç Nehri’nin kenarında, benim gibi spor yapanlara rastlıyorum. Onlarla yan yana yürüyoruz. Döndüğümde bakıyorum, daha arkadaşlardan haber yok. Ancak öğleye doğru, özellikle Mc Donald’a yemeğe gitmek üzere toplanıyoruz. Buralarda yabancı dil bilmemek kadar kötü olan hiçbir şey yok. Bu eksikliği her zaman hissediyorum. Antakya’da mağazası olan Hasan Elçiler ve Kartal’da mağazası olan Kenan Yürek Bey’lerle arkadaşlıklar kuruyorum.

Davetlilerden diğer arkadaşlara da kendimi kısa sürede benimsettim. Tur sahibi Tarık Anarat Bey, beni yakın buldu. Olgun davranışlarıyla, her gece bulunduğumuz mekânlarda yan yana oturduk. Arkadaşların hepsi bana hürmette kusur etmediler. Kendilerine teşekkür ediyorum.

Cuma günü sabahleyin, panoramik şehir turuna çıkıyoruz. Yeni bir bayan rehber geldi. Tercümanlık okuyan bir Rus kızı. Türkçeyi konuşurken, anlatırken, kibarlığına hayran oluyoruz. Elena, zayıf uzun boylu, güzel bir kız. Burada bütün bayanlar güzel. Beyaz Rusya boşuna denilmemiş. Beyaz bedenleriyle, yakışan giyinişleriyle gençleri etkiliyor.

“Gözyaşı Adası”na geliyoruz. Otobüsten indik. Bahçeler, parlar, kanallar arasındaki küçük bir tepe üzerine anıtsal bir yapı kurulmuş. İçine giriyorum. Afgan-Rus savaşından resimler, heykelcikler, yazılar asılmış. Bu savaşa Beyaz Rusya’dan giden 2500 askerin çoğu dönmüyor. Bu vesileyle bu adaya “gözyaşı” adını sembol olarak vermişler. Yine aynı adada “ağlayan melek” isimli bir çıplak erkek çocuk heykeli görüyoruz. Erkek çocuk isteyenler buraya gelir, dilekte bululurlarmış.

 

Otobüsümüze biniyor, Bağımsızlık Meydanı’na geliyoruz. St. Sim ve Helena Kilisesi, II. Dünya Savaşında ölen kahramanlar adına dikilen 38 metre yüksekliğindeki dikilitaşı görüyoruz. Bu belgede çok değer verdikleri kutsal Trinity Katedrali’ne bizleri girdiriyorlar. Üzerinde saat kulesi bulunan “Nemiga” denilen bir bölgeye geliyoruz. İkinci Dünya Savaşı, bu şehre çok acı çektirmiş. Bu binalar, bu kiliseler oldukça hasar görmüş. Çok yer imha edilmiş savaştan sonra; şehri başka bir bölgede kurma planları yapılmış. Fakat halk kopmamış buradan. Yeniden inşa ve yapılanma beş yıl sürmüş, ancak eski haline getirilebilmiş. Burada halkın % 80’i Hıristiyan, diğer % 20’si değişik mezhep ve dinlerden. Müslüman ancak bin kişi kadar.

Bugün cuma. Cami aradık, bulamadık. Öğle sonu boş zamanlarımızda “GUM” isimli alışveriş merkezinde gezindik. Marketleri, şekerci dükkânlarını dolaştık. Hediyelik eşya aradık. Ancak meşhur olan çikolata ve çeşit çeşit şeker aldım. Başka hediyelik eşya yok zaten. Varsa Çin malları, burayı da istila etmiş. Torunlara götürecek bir şey bulamadım.

Cumartesi günü, öğle sonu ekstra, II. Dünya Savaşı’ndana kalma, yüksek bir tepe üzerinde konuşlandırılmış olan, savunma hattına geliyoruz. Almanlar Polonya sınırından içeri buradan giriyorlar. Şimdi silah müzesi olan Alman-Stalin hattı denilen bu yeri geziyoruz. O günkü haliyle kazılmış olan hendekler, kapalı mevzilerde o günkü haliyle görmeye gelenleri ürkütüyor. Dünya savaşlarının acı yönünü burada titreyerek görüyoruz. Bizim de Çanakkale savaşlarındaki çektiğimiz acılar, hafızalarımızda beliriyor. Üstte, tanklar, otomatik silahlar, uçaklar, helikopterler, o günkü savaşlarda kullandıkları haliyle sergileniyor. Napolyon Moskova seferinde buradan geçmiş, O da bu şehre acılar bırakmış. Ama hep hüsranla geri dönmüşler. Çünkü “Haksız yayılmacılığın sonu budur” diyor rehberimiz Ertan Bey. Bu müzeyi gezmemiz II. Dünya Savaşları hakkında bize daha iyi fikir verdi. “Allah böyle savaşları, dünya uluslarına bir daha yaşatmasın” dileklerimizle buradan ayrılıyoruz.

Bugün pazar. Sabah kahvaltısını otelimizin 22. katındaki yemek salonunda yaptık. Ben İzmir’den getirdiğim, her sabah olduğu gibi peynir, açık lavaş ekmek ve zeytin gibi nevaleleri çıkardım. Birkaç yeni uyanmış arkadaşla buluşarak güzel bir kahvaltı yaptık. Kahvaltı salonunda her şey var. Zeytin ve bizim peynirlerden yok. Salatalık, domates, yumurta, süt ve birçok yiyecekler koymuşlar. Çoğu domuzdan elde ediliyor, düşüncesiyle biz alıştığımız yiyeceklerle geçiştiriyoruz. Ben her yurtdışı gezilirimde, Türkiye’den suyumu, Antep peynirimi, zeytinimi bavuluma koyarım. Nasıl olsa boş gidiyor. Kahvaltıdan sonra odalarımıza dönüyoruz, öğleye kadar dinlenmek üzere.

“Bütün Dünya” dergisini iyi ki getirmişim. Tamamını okuma fırsatım oluyor. Tarık Bey’in telefonuyla giyinerek otelin lobisine iniyorum. Dört arkadaş bir taksiye doluşarak, şehrin en güzel, en kalabalık yerinde iniyoruz. Bugün öğle yemeğimiz pizza oldu. Bir İtalyan pizzacı bulduk, Kaldırımlar geniş olduğundan kapalı çadırlar kurmuşlar. Serin olur, diye çadırlardan birine girdik. Masamıza isteklerimiz geliyor. Kızlar servis yapıyor. Siparişimizi verirken “No port” diyoruz. Yani domuz eti sakın olmasın. Garson kız anlıyor. Bizim söylediklerimizi tekrarlıyor. Pizzayı çok güzel yapmışlar. Yanında ben Sprite gazoz içiyorum. Pizzanın üzerine birkaç dal maydanoz ve rokaya benzer yapraklı tere koymuşlar. Yemeğimizi yerken bir-iki saat burada sohbete daldık. Sonra biraz alışveriş yapalım, diye marketlerde ve caddelerde dolaştık. Otelimize dönerken fuar alanı olan Ekspo’yu gezdik. Fuar alanındaki reyonlar Çin mallarından geçilmiyor. Türkiye’de de olmasına karşın, torunlar için bazı hediyelik eşyalardan aldım. Burada pazarlık yok. Her şey tek fiyat. Markette poşet bile parayla satılıyor. Şehir ve çevresinde hiçbir baca göremiyoruz. Fabrika yok ki, baca olsun. Demek ki sanayi şehrinin dışında çok uzakta. Temiz hava, önem verdikleri konu. Nisan ayında her yolda egzoz muayenesi yapıyorlarmış. Az da olsa, hata bulunursa araç trafikten men ediliyormuş. Ekili arazilerde hiçbir yapı göremiyoruz. Kilometrelerce uzayan tarım arazileri yemyeşil. Köylerde, toplu yerleşim yerlerinde tipik bir yapı tarzıyla karşılaşıyoruz. Elektrik, su, kanalizasyon, ısınma ünitelerini sağlam yapmışlar. Evlilikler herhalde çok oluyor ki, iki adımda süslü gelin arabaları görüyoruz. Örneğin bizim kaldığımız Belarus Otel’de her akşam düğün vardı. Eğlenceye çok düşkün bir millet. Buraya yerleşen Mehmet Bey, “Türkiye’den buraya gelip imalat yapanlar, çok kazanır” diyor. zaten Türklerin olmadığı bir yer var mı?

Akşam son gecemiz olduğu için bizleri, TPAKTNPb” yazılan “Traktır” okunan bir Türk lokantasına götürdüler. Burada şarkı, türkü dinleyemedik. Bir bayan, yöresel kıyafetle gösteri yaptı. Mercimek çorba, salata, ana yemek tavuk olmak üzere, dondurma ikram edildi. Sahnede biz çaldık, biz oynadık. Buradan erken çıktık. Pazartesi dönüş yolculuğumuz başlayacak. Türkiye’mi özlemişim. Sağ salim ülkemle kavuşabilme umuduyla, hepinize sevgiler yolluyorum...