kentgazetesi - Saglik Kosesi

İshal ve ağızdan sıvı tedavisi

Ülkemizde başlıca çocuk ölümlerinden olan ishale bağlı ölümleri önlemek amacıyla Sağlık Bakanlığı tarafından ülke genelinde 1986 yılından beri “Hastalıkları Kontrol Programı” yürütülmektedir. Yürütülen çalışmalarla ishale bağlı ölümler, çocuk ölümleri içerisinde onuncu sıraya gerilemiştir.

Çocukluk çağında İshalli hastalıkların en sık 6-23 ay arasında ve yaz aylarında görüldüğü göz önüne alınarak ishalden ölümlerin önüne geçebilmek için Temmuz ayı içerisinde “Ağızdan Sıvı Tedavisi Haftası” etkinlikleri yapılmaktadır.

Bebek ve çocuklarda günde 3 kereden fazla sayıda sulu dışkılama ishal olarak kabul edilmektedir. İshal, özellikle bebek ve çocuklarda vücuttan önemli ölçüde su, tuz ve mineral kaybına yol açmaktadır. İshalin başlıca nedeni; bakteri, virüs ve parazitler tarafından oluşturulan enfeksiyonlardır. Ayrıca beslenme hataları, doğuştan metabolizma hastalıkları, antibiyotik kullanımı gibi sebepler de ishale neden olmaktadır. Yeni doğan ve süt çocuklarında ishal daha kolay oluşur ve daha ağır bir seyir izler.

Bebeklerde ishal riskine karşı anne sütü en önemli korunma faktörüdür. Annelerin bebeklerini doğar doğmaz emzirmeye başlamasının, bebeklere ilk 6 ay sadece anne sütü verilmesinin ve 6. aydan sonra uygun ek besinlerle beraber emzirmenin 2 yaşına kadar sürdürülmesinin bebeklerde ishale bağlı ölümleri en aza indirdiği bilinmektedir.

Bebek ve çocukların bakım ve beslenmesinde kişisel ve ev hijyeni çok önemli olup, 6. aydan sonra anne sütüne ek olarak ek gıda alan bebekler için kullanılan malzemelerin temiz tutulması, el temizliğine özen gösterilmesi ve bebeklerin besinleri hazırlanırken kaynatılıp soğutulmuş içme suyu kullanılması t gerekmektedir.

İshalli bebeğe yaklaşımda; bebeklerin sık sık emzirilmesi, şiddetli ishallerde, kaybedilen sıvı ve minerallerin yerine konması amacıyla, sağlık ocaklarından ve ana-çocuk sağlığı ve aile planlaması merkezlerinden ücretsiz alınabilen tuz-şeker çözeltisinin (ORS) bebeklere içirilmesi, doktora danışılmadan bebeklere ishal kesici ilaç verilmemesi gerekmektedir.

Ayrıca ishalli çocuklarda; çocuklara her zaman verilenden daha çok su verilmesi ve pirinç, patates, ekmek, yağsız et, yoğurt, muz, elma ve havuç suyunun tercih edilmesi, yağlı besinler, çay, kola gibi çok şeker içeren içeceklerden kaçınılması gerekmektedir.

Bebek ve çocuklarda sulu dışkılama, kusma, dışkılarında kan olması, iştahlarında azalma, ateşlerinde yükselme ve gözlerinde çökme durumlarında ailelerin vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurmaları önerilmektedir.

Hedefimiz Aileleri, İshal ve Ağızdan Sıvı Tedavisi konusunda verilen bilgilerle bilinçlendirerek, özellikle yarınlarımız olan çocuklarımızın karşı karşıya kaldığı tedavisi çok kolay ve ucuz olan ishali, ölümcül bir hastalık olmaktan çıkarmaktır.

Dr. Hakan SOYDİNÇ

Sağlık Müdür V.

***

Şeker hastasının dikkat etmesi gerekenler

1-Doktorunuzun önerdiği ilaç veya insülin tedavisi ve diyete aynen uygulamaya çalışın. İlaçlarınızı doktorunuza sormadan değiştirmeyin veya kesmeyiniz. Seker düşmeleri oluyorsa doz ayarlaması için hemen doktorunuza başvurunuz.

2. Yılda bir defa göz muayenesi olunuz. Göz doktorunuza seker hastası olduğunuzu söylemeyi unutmayınız.

3. İki yılda bir diş doktoruna giderek muayene olunuz. Özellikle diş etlerindeki iltihap seker hastaları için çok önemlidir.

4. Her yıl Eylül ayında grip asisi olunuz.

5. Ayaklarınızı her gün ilik sabunlu suyla yıkayınız ve arkasından kurulayınız.

6. Cildinizde kuruma olabilir. O nedenle cildinizi nemlendirici kremlerle nemlendiriniz. Ayak parmak aralarına krem sürmeyiniz.

7. Çoraplar pamuktan olmalı ve bacağınızı sıkmamalı, iz bırakmamalıdır.

8. Ayaklarda nasir varsa mutlaka cildiye uzmanına giderek tedavi ettiriniz.

9. Yazın mutlaka çorap giyiniz. Çıplak ayakla dolaşmayınız.

10. Ayakkabınız rahat olmalı, dar veya bol olmamalıdır.

11. Ayak tırnaklarınızı düz olarak kesiniz.

12. Sigara içmeyiniz. seker hastalarında sigara içilmesiyle kalp ve bacak damarlarında çok hızlı tıkanma, kalp krizi ve ayak kangrenine neden olabilir.

13. Her gün aspirin aliniz. Aspirin 80mg (çocuk aspirini) veya 325mg olabilir. Bu dozdan fazla almayınız. Ülser, gastrit, karaciğer hastalığı, kanama riski varsa aspirin almayınız. En iyisi doktorunuzla bu konuyu konusunuz.

14. Tansiyonunuzu takip ediniz. Tansiyonunuz 130/80mmHg’den fazla olmamalıdır. Yüksek ise doktorunuza başvurunuz.

15. Stresten uzak durmaya çalısın. Stres, üzüntü, sıkıntı kan sekerini yükseltir.

16. Vitamin olarak antioksidan vitamin aliniz

17. Seker ölçüm cihazı alarak kendi sekerinizi ölçmeyi öğreniniz ve takip ediniz.

18. Her gün veya haftada en az 3 kez 20-30 dakika yürüyüş yapınız.

19. Üç ayda bir açlık ve tokluk kan sekeri, HbA1c , yılda bir kalp EKG’si ve batin ültrasonu ve TSH ölçümü yaptırınız., iki yilda bir talyum sintigrafisi yaptırınız.

20. Kan yağları (kolesterol, trigliserit, LDL kolesterol), üre ve kreatifin ölçümleri ve karaciğer testlerini kontrol ettiriniz.

21. Doktorunuzun haberi olmadan bitki (her bal) ilaçlar almayınız.

22: HbA1c % 6.5 altında olacak şekilde tedavi olunuz.