Edebiyat dünyasının hareketlendiği bir dönemi yaşıyoruz.

Bazı dönemlerde, bazı yazarlar ve bu yazarların kitapları hareketlendirirler edebiyat dünyasını.

Beni tanıyanlar kimden ve hangi kitaptan bahsettiğimi anlamışlardır.

Ülkemizin ilk ve tek Nobel Edebiyat Ödüllü yazarı Orhan Pamuk’tan bahsediyorum. Orhan Pamuk ve son kitabı Masumiyet Müzesi’nden.

Masumiyet Müzesi, özel bir kitap. Hatta çok özel bir kitap. Çünkü, Orhan Pamuk’un ödül aldıktan sonra yayımlanmış olan ilk kitabı. Bunun yanı sıra müzesi açılacak olan ilk kitap.

Kitap raflarda yerini alalı henüz birkaç gün oldu. Fakat daha piyasaya çıkmadan basının büyük ilgisiyle karşılandı ki Nobel ödüllü bir yazarın kitabı olması, bu durumu normal kılıyor.

Kitap, 70’li yılların İstanbul’unda bir işadamının oğlu ile (Kemal) fakir bir kızın (Füsun) ilişkisini konu alıyor. Yazarına göre kitabın konusu mutluluk.

Orhan Pamuk’un kitapla ilgili bir Alman dergisine (Spiegel) verdiği röportajı aynı gün Taraf gazetesinin kültür sanat ekinde de yayınlandı.

Bu röportajda derginin “Kemal sizi mi yansıtıyor?” sorusuna yazar şu cevabı veriyor:

- “Kemal, hayalindeki burjuva hayatından uzaklaşıyor. Bu noktada benziyoruz. Bütün ailem benden bir burjuva, bir iş adamı olmamı, zengin olmamı bekledi. Ama ben bir yazar oldum. Kemal’le benim aramızda paralellikler var ve burjuva hayatından geri çekilmenin yarattığı suçluluk hissinde de birbirimize benziyoruz. Kemal ve arkadaşlarının yaşadıkları benim de hayatım idi. Bazı kişileri tasvir ederken öğrencilik yıllarımın arkadaşlarını düşündüm. Babalarının arabalarını kullanmaları, gece kulüplerine gitmeleri… Roman, esas olarak yetmişli yılların hali vakti yerinde kentli kesiminin bir resmi. Bu çok kırık, kırılgan, biraz yalpalayan, tuhaf bir kesim. Biraz baskı altında ve kurban, biraz saldırgan ve tepeden bakan. Kitap, küçük bir grup insanı anlatıyor ancak ulusun ruhu dediğim şeyle ilgili ipuçları veriyor.”

Derginin, kitabın kahramanı Kemal’in, büyük aşkı Füsun için müze kurmasını hatırlatması ve Kemal’in müzelere duyduğu sevgiyi Orhan Pamuk’un da paylaşması üzerine Pamuk şunları söylüyor:

-“Ben müzeleri, özellikle de küçük müzeleri çok severim. İnsanın kendini tutkularına verebileceği yerleri tercih ederim, sessiz bir bahçe gibi. Bir müzeye girdiğimde dünyayı geride bırakır, başka bir atmosfere, başka bir zamana geçiş yaparım. Sanki zamanın dışındaymış gibi… Bu atmosfer hoşuma gider. Romanda müzeleri, zamanın mekâna dönüştüğü yerler olarak tanımladım. Bu hikâye ile eşyalara bir bağlılık gösterdiğimizi anlatmak istiyorum. Çünkü eşyaları yaşadığımız bazı durumlarla özdeşleştiriyoruz. Belli tecrübelerle, mutluluk anlarıyla veya güven ve memnuniyet duygularıyla, dostluklarla. Benim başkahramanım, Füsun’a çok âşık ve bu çok büyük bir mutluluk. Bu mutluluğu tekrar tekrar yaşamak için Kemal yaşadığı mutluluk anlarını hatırlatacak eşyaları topluyor. Ben bize yaşadığımız güzel anları hatırlatan eşyaların büyüsüne çok inanıyorum.”

Kitapta sadece müze, Kemal, Füsun ve aşk yok tabi. Çok eskilerden beri ülkemizin bir sorunu olan, kadına karşı toplumsal bakış ve davranışı da konu alıyor. Yazar bu konuda da şunları söylüyor:

-“Kahramanım Kemal, 30 yıl sonra erkeklerin kadınlara ne yaptığının farkına varıyor. Erkek arkadaşlarım da benim bu anlattıklarımın objektif ve dengeli olduğunu söylediler. Abarttığımı düşünmüyorlar, o zamanlar Türkiye’de sokaklarda kadınların başına gelenleri açıkça ve gerçeğe uygun bir şekilde anlattığım düşüncesindeler. O zamanlar şimdi düşündüğüm gibi düşünmüyordum; kadınları şimdi geriye bakarak anlattığım kadar ezilmiş olarak görmüyordum. Şimdi tanıdıklarımla ve üniversite öğrencileriyle, yani benden 30 yaş genç insanlarla konuştum. Bana söyledikleri sert erkeklik kültürünün hala devam ettiği.

Orhan Pamuk kitabı için şu ifadeyi kullanıyor: Kitabım aynı zamanda siyaseti edebi bir yöntemle aşma denemesidir.

Yazıyı, üstat Çetin Altan’ın, Orhan Pamuk’un Nobel’i alması üzerine yazdığı güzel bir sözle noktalamak istiyorum.

“Türk bayrağını dünyanın neresine dikerseniz dikin, bundan daha güzel, daha iyi gösteremezdiniz.”

Orhan Pamuk’a, ülkemize edebiyat alanında en anlamlı ödülü getirdiği ve Nobel ödülünde Türkçemizi dünyaya dinlettiği için bir kere daha teşekkürler.